Αθήνα, 20 Ιουλίου 2020
2 + 2 ΣΗΜΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ
ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ
OI ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΑΚΕ Ι.Τ.
Χωρίς αμφιβολία, η πανδημία και οι πολιτικές (οριζόντιο lock down) που ορθότατα υιοθετήθηκαν με γνώμονα την προστασία της δημόσιας υγείας και τον περιορισμό της διάδοσης του κορωνοϊού διαμόρφωσαν πρωτοφανείς καταστάσεις με αναπόδραστα δυσμενείς συνέπειες στην πραγματική οικονομία και την αγορά εργασίας.
Η χρονικότητα και αρχιτεκτονική της ευρείας σε έκταση και ένταση υγειονομικής κρίσης, καθώς και η ευθεία διασύνδεσή της με τον Τουριστικό-Επισιτιστικό Τομέα, δομικό πυλώνα μεγέθυνσης του ΑΕΠ (πέραν της δικής του δυναμικής, δεκάδες κλάδοι ενεργοποιούνται για την κάλυψη της δημιουργούμενης από αυτόν ζήτησης) και εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας (ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών), σε συνδυασμό με την εκτίμηση για αυξημένη πιθανότητα ενός «δεύτερου κύματος» αποτυπώνονται με όρους ποσοτικής και ποιοτικής επιδείνωσης κρίσιμων μακρο-οικονομικών και κοινωνικών μεγεθών.
Η λήψη απόφασης για lock down συνοδεύτηκε με παράλληλη λήψη δέσμης μέτρων παροχής έκτακτης στήριξης των δυνάμεων της εργασίας και της επιχειρηματικότητας για τη βέλτιστη εφικτή άμβλυνση των κοινωνικοοικονομικών και εργασιακών επιπτώσεων της κρίσης COVID-19 μέσα από ένα ισχυρό και ρεαλιστικό «δίχτυ ασφαλείας/προστασίας».
Η συγκράτηση της απασχόλησης, η αποφυγή πτωχεύσεων ή κλεισίματος επιχειρήσεων και η αποτροπή γενίκευσης φαινομένων φτώχειας (και ακραίας φτώχειας/ένδειας) αποτέλεσαν κεντρικό γνώμονα του σχεδιασμού, της επικαιροποίησης και της ανατροφοδότησης αυτού του δυναμικού –και όχι στατικού– πλαισίου χρηματοδοτικών εργαλείων και μηχανισμών.
Την ίδια ώρα καταγράφεται μια ουσιαστική και διαρκής προσπάθεια μετρήσιμης ενίσχυσης του Δημόσιου Συστήματος Υγείας σε ανθρώπινο δυναμικό, ιατρικό εξοπλισμό και υγειονομικό υλικό.
Η πρώτη περίοδος της διαχείρισης της πανδημίας και των επιπτώσεών της δύναται να διακριθεί σε 3 επιμέρους φάσεις στις οποίες το εκάστοτε διακύβευμα αναμορφώνει τις συνιστώσες της αρωγής με κοινό παρονομαστή τη ρήτρα περί μη απόλυσης. Ειδικότερα:
- 1η φάση: Lock down και έκτακτη επιδοματικού χαρακτήρα στήριξη εργαζομένων, ελεύθερων επαγγελματιών και επιχειρήσεων (μέτρο αναστολής συμβάσεων, επίδομα σε ελεύθερους επαγγελματίες, επιστήμονες και ιδιοκτήτες επιχειρήσεων) με ταυτόχρονες ελαφρύνσεις (έκπτωση ενοικίου, αναστολή καταβολής φορολογικών υποχρεώσεων, μείωση φορολογικών συντελεστών κ.λπ.).
- 2η φάση: Σταδιακή άρση του lock down, επαναλειτουργία επιχειρήσεων και υγειονομική κανονικότητα. Στήριξη των εργαζομένων, ενίσχυση ρευστότητας των επιχειρήσεων, επικέντρωση σε κλάδους που πλήττονται περισσότερο από τον COVID-19. Πρόγραμμα Συνεργασία (αναστολή συμβάσεων), Πρόγραμμα SURE, δανεισμός με κρατικές εγγυήσεις για πιστοληπτικά υγιείς επιχειρήσεις (κεφάλαια κίνησης), επιδότηση επιτοκίων, μηχανισμοί μικροχρηματοδότησης (π.χ. δάνεια επενδυτικού σκοπού, επιχειρηματικά δάνεια) κ.λπ.
- 3η φάση: Με δεδομένη την εκτίμηση επανόδου της οικονομίας σε αναπτυξιακή τροχιά το 2021 (ανάκτηση του χαμένου εδάφους, αποσαφήνιση των όρων και των χαρακτηριστικών του λεγόμενου «πακέτου των 32 δις»), η τρίτη φάση ουσιαστικά ξεκινά από την 1η Αυγούστου και εκτείνεται χρονικά έως 31 Δεκεμβρίου 2020 (δεν αποκλείεται επιμήκυνση ανάλογα με τις εξελίξεις στο μακρο-οικονομικό και δημοσιονομικό επίπεδο).
Είναι φάση – «γέφυρα» για την ομαλή και με τις ελάχιστες δυνατές απώλειες μετάβαση από την κρίση στην ανάκαμψη.
Σε αυτή την κατεύθυνση για την 3η φάση, προτείνεται η αναδιαμόρφωση του Προγράμματος ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ σε 2 άξονες (έχει αποδειχτεί από την εγχώρια και διεθνή εμπειρία ότι ο κατακερματισμός χρηματοδοτικών εργαλείων και μηχανισμών, μπορεί να προσφέρει έναν πλουραλισμό/ποικιλία και μια αίσθηση tailor made, δεν διασφαλίζει όμως τη μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα των διατιθέμενων δαπανών). Πιο συγκεκριμένα:
Πρώτος άξονας:
- Επιδότηση Ασφαλιστικών Εισφορών (όχι μείωση)
- Επιδότηση ΦΠΑ (όχι μείωση)
αυτόνομα ή συνδυαστικά με ρήτρα διατήρησης των υφιστάμενων θέσεων και όρων εργασίας, σε όλο ή μέρος του πoσού. Το ύψος του ποσοστού επιδότησης δύναται να συσχετισθεί με την αντίστοιχη μείωση του τζίρου βάσει σύγκρισης των σχετικών μηνιαίων οικονομικών καταστάσεων του παρόντος με το προηγούμενο έτος.
Η πρόταση, και κατ’ επέκταση η εστίαση στα δύο αυτά πεδία στήριξης εργασίας και επιχειρηματικότητας (σημεία τομής) εδράζεται στις εξής παραδοχές:
- Σε περιπτώσεις μεγάλου εύρους (ποσό και χρονική διάρκεια) στήριξης, η ροή της επιβάλλεται να είναι απόλυτα διαφανής.
- Δεδομένης της επιλεξιμότητας των εν λόγω δαπανών στήριξης από τα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία, η αρωγή που παρέχει το κράτος «επιστρέφει» σε αυτό ως εγγυημένο έσοδο (win–win). Αν αναλογιστεί κανείς την επικρατούσα κατάσταση, ο κίνδυνος απώλειας εσόδων για το κράτος και τα ασφαλιστικά ταμεία εντείνεται (ένα μεγάλο μέρος των οφειλών αυτών θα καταστούν ανείσπρακτες). Υπό αυτό το πρίσμα, το όποιο μεγαλύτερο κόστος αυτού του τύπου της στήριξης απομειώνεται από την τεχνητά διαμορφούμενη ασφαλιστική και φορολογική συμμόρφωση.
- Εξασφάλιση ασφαλιστικής και φορολογικής ενημερότητας των επιχειρήσεων, στοιχείο εξαιρετικά κρίσιμο για τη μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητά τους, την ανεμπόδιστη πρόσβασή τους τόσο στον τραπεζικό δανεισμό, όσο στα προγράμματα ΕΣΠΑ κ.λπ.
- Επιβράβευση του νόμιμου και συνεπή επιχειρηματία, αφού το ποσό της στήριξης συναρτάται με τα επίσημα δηλωθέντα στοιχεία.
Δεύτερος άξονας:
- Αναστολή ισχύος του ελάχιστου ορίου ημερών ασφάλισης της τελευταίας πενταετίας για την υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης (ή εναλλακτική αναπλήρωση μέσω της επιδότησης –επιλέξιμη δαπάνη από ευρωπαϊκό μηχανισμό χρηματοδότησης– αγοράς των απαιτούμενων ενσήμων για το τρέχον και το επόμενο έτος ως πλασματικό χρόνο).
Κατά αυτόν τον τρόπο, θα αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά και με το ελάχιστο κοινωνικοασφαλιστικό κόστος ένα σοβαρό ζήτημα που ανακύπτει για μια μεγάλη μερίδα εργαζομένων αναφορικά με τη αδυναμία θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος, αφού λόγω της δυσκολίας πρόσβασης στην αγορά εργασίας κινδυνεύουν να μη συμπληρώσουν τις απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης για το 2020 (ενδεχομένως να αντιμετωπίσουν ανάλογη δυσκολία και το 2021), με έντονο τον κίνδυνο υπαγωγής σε δυσμενέστερες συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις, ήτοι αύξηση ορίων ηλικίας (απώλεια μεταβατικών διατάξεων) και επιμήκυνση εργασιακού τους βίου.
- Επιδότηση (όχι μείωση) φορολογίας και κρατήσεων για την υπερωριακή απασχόληση (όχι υπερεργασία)με την απαραίτητη προϋπόθεση της έγκαιρης καταβολής, ώστε αυτές αφενός να δηλώνονται (λειτουργία ως αντικίνητρο εισφοροαποφυγής), και αφετέρου να καταβάλλονται ανεμπόδιστα στους εργαζόμενους στηρίζοντας την εργασία και την υγιή επιχειρηματικότητα.
ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΔΑΚΕ Ι.Τ.
